امنیت ازدیدگاه امام علی (ع)
حمیدرضا طهماسبی زاوه
از مقایسۀ تاریخ گذشتۀ غرب وشرق و مسجل شدن این موضوع که وجود امنیت در یکی ازاین دو بلوک موجب رشد وبالندگی و عدم وجود امنیت مستمر دربلوک دیگر موجب رکود و افول گردیده بیشتر به حقانیت دیدگاه امام علی(ع) واقف و بهترمعلوم میشود چرا امام علی (ع) به امنیت نگاه ویژه ای داشته اند.
امنیت درجامعه ازدیدگاه امام علی (ع) زیربنایی ترین رکن هرحکومتی است ودراین زمینه با هیچ فرد وگروهی مماشات نمی کند. نمونۀ روشن تاریخی این رفتار، مبارۀ قاطع آن حضرت با خوارج به عنوان جریانی که اعتقادی به حکومت نداشتند و نبود حکومت ازدیدگاه آن امام همام یعنی نبود امنیت و ایجاد هرج ومرج.
"از نظرخوارج حکم به معنای حکومت و قانونگذاری اختصاص به خدا دارد. بنابراین، کسی نمی‌تواند در مقام حاکم قرار گیرد و به حکومت بپردازد. امیرالمؤمنین(ع) در خطبه‌ای که بعد از جنگ صفین و خطاب به خوارج ایراد فرمود، به مباحث مهمی درباره حکومت و ضرورت آن و از جمله هفت وظیفۀ حاکم عادل الهی اشاره می‌کند که سه وظیفۀ آن به‌گونه‌ای مستقیم با موضوع امنیت مرتبط است. ایشان نخست از مغالطة خوارج با شعار «لاحکم الا لله» پرده برمی‌دارد و می‌فرماید: " سخن حقی است که معنای باطلی از آن اراده شده است". سپس به ضرورت تشکیل حکومت می‌پردازد و برای اثبات این مدعا در عباراتی کوتاه و پرمعنا چند دلیل روشن را بیان می‌فرماید. به بیان ایشان، مردم نیازمند امیری چه نیکوکار یا بدکار هستند؛ و اگر توفیق پیروی از حاکم نیکوکاری نصیبشان نشود، وجود امیر فاجر از نبود حکومت بهتر است. ایشان به فواید و برکات معنوی و مادی حکومت اشاره می‌کند و می‌فرماید:«و انه لا بد من امیر برّ او فاجر یعمل فی امرته المؤمن و یستمتع فیها الکافر و یبلغ الله فیها الاجل و یجمع به الفیء و یقاتل به العدو و تأمن به السبل و نوخذ به للضعیف من القوی حتی یستریح برُّ و یستراح من فاجر». (نهج البلاغه ، خطبۀ 40) به یقین مردم نیازمند امیر و حاکمی هستند، خواه نیکوکار باشد یا بدکار(اگر دسترسی به حاکم نیکوکاری نداشته باشند وجود امیر فاجر از نبودن حکومت بهتر است). از نظر اسلام میان سامان‌یافتن نظام اقتصادی، میزان آبادانی و رفاه اقتصادی و پرورش و بالندگی معنوی افراد جامعه، ارتباط مستقیمی وجود دارد که از دیدگاه قرآن در آیات 38 تا 41 سوره حج و نیز سخنان امام علی(ع)، امنیت در این زمینه و در ارتباط با این اهداف، نقش محوری و کلیدی داشته و با استقرار آن، بقیه این اهداف در نظام سیاسی محقق خواهند شد. به اعتقاد امام علی(ع) رفاه زندگی مردم در سایه امنیت تأمین میشود: رفاهیهًْ العیش فی الامن (غرر الحکم، تمیمی آمدی، ج4 :100) و دولت و مردم باید در جست‌وجوی سازوکارهایی برای تأمین آن بر آیند؛ زیرا هیچ نعمتی گواراتر از امنیت نیست: لا نعمهًْ اَهنأ من الامن (همان، ج6: 435) و اگر امنیت نباشد گویی زندگی و عیشی و آبادانی و تمدنی نیست؛ چرا که از نظر ایشان، بدترین شهرها و وطن‌ها، شهر و موطنی است که فاقد امنیت باشد: شر البلادبلد لاأمن فیه... شر الاوطان ما لم یأمن فیه القطان.(همان، ج4: 165و171- کاظم رضایی ، کیهان نیوز).
بعداز مقایسۀ تاریخ گذشتۀ غرب وشرق و مسجل شدن این موضوع که وجود یکی از عوامل مهم یعنی امنیت در یکی ازاین دو بلوک موجب رشد وبالندگی و عدم وجود امنیت مستمر دربلوک دیگر موجب رکود و افول گردیده بیشتر به حقانیت دیدگاه امام علی(ع) واقف می شویم. و بهترمعلوم می شود چرا امام علی (ع) به امنیت نگاه ویژه ای داشته و آن را لازمۀ هرحکومتی دانسته تا جائیکه وجود حاکم ظالم را بر نبود حاکم دریک جامعه ترجیح می دهد.... ادامه دارد
